UMGEBUNGSENTDECKER
REIS IMPRESSIES VAN EEN LIEFDE VAN KUNST EN GESCHIEDENIS
en mijn ervaringen als leraar in China
Trotse Hanzesteden - ontspannende Baltische badplaatsen
Het mooie noorden van Duitsland
INHOUD
- Het noorden, het land aan zee
- Bremen, niet alleen vis, maar ook koffie
- De markt van Bremen, stadsontwikkelingsuitdrukking van
- Raad tegen Bisschop en de bouw van het stadhuis
- Excursie: Roland-beelden en hun betekenis
- De opkomst van het Bremer burgerschap
- De Lubische stadswet, overal verspreid
- De zouthandel tussen Lübeck en Lüneburg
- De tradities van de Stecknitz-coureurs
- De Schiffergesellschaft, indrukwekkend restaurant
- Lübeck Rotspon, een Bordeaux-wijn gemaakt in Lübeck
- Weinhaus Carl Testorpf sinds 1678
Lübeck, 1572
Licentie: publiek domein, de link naar het bestand vind je hier .
Huizen gemaakt van steen waren een teken van rijkdom en de Hanzesteden zijn gebouwd van steen.
De stadshistoricus uit Lübeck, Manfred Eickhölter, schreef: `` En als ik me voorstel hoe Lübeck werd gebouwd, is er zoiets als een totaalbeeld ontstaan dat voldoet aan het concept van een prachtig gebouwde stad, dat wil zeggen met hoge, ver in het land verlichte torens , volledig gebouwd van steen, alle huizen van steen, alle straten geplaveid met prachtige ramen - ik krijg soms het idee dat degenen die deze stad stichtten het idee hadden dat ze aan het westelijke uiteinde van de Baltische Zee aan het bouwen waren, waar je ook begint jouw missie, daar bouw je een stad die in de buurt komt van het idee van een hemels Jeruzalem, en voor degenen die verder naar het oosten kijken, is dat altijd de plek waar ze naar kijken in het westen, omdat ze zeggen dat we van daaruit komen. "
De stadswet van Luebia
De allereerste stadswet in de middeleeuwen is de stadswet Soest, die op een koeienhuid werd geschreven. Het werd rond het jaar 1225 opgericht, vermoedelijk om zich te emanciperen van Keulen, omdat Soest de machtigste stad was in het Westfaalse heerschappij van Kurköln.
Die Hanse - Städtebund im Mittelalter
Die Hanse war eine bedeutende Vereinigung von Städten und Kaufleuten, die den Handel im Norden Europas vom 12. - 17. Jahrhundert dominierte. Der Höhepunkt ihrer Aktivitäten lag im späten Mittelalter im 14. Jahrhundert. Als wirtschaftliches und politisches Netzwerk war die Hanse eine wichtige Macht, die den Ostseeraum wirtschaftlich und kulturell stark beeinflusste.
Das Bündnis erstreckte sich über einen beträchtlichen Teil des nord- und osteuropäischen Raums mit Hansestädten in den heutigen Staaten Belgien, Großbritannien, Niederlande, Deutschland, Norwegen, Estland,
Lettland, Litauen, Finnland und Russland.
Bis heute ist sie ein zentraler Bestandteil der europäischen Geschichte, der vor allem die Anreinerstaaten der Ostsee historisch verbindet.
Die Hansestädte und ihre Verbreitung in Nordeuropa
© Europäisches Hansemuseum / Forschungsstelle für die Geschichte der Hanse und des Ostseeraums
Allgemein verbindet man mit der Hanse den Ostseeraum. Dennoch ballen sich viele Hansestädte in Westfalen. Die Beziehung des Hansebundes mit Westfalen liegt in den stadtrechtlichen Ursprüngen der Hanse, die in die westfälische Stadt Soest führen, deren altes Stadtrecht in das Lübische (Lübecker) Recht einfloss.
Dieses aus dem Soester Stadtrecht entstandene Lübische Stadtrecht wurde später von fast allen Städten übernommen, die zum Hansebund gehörten, wodurch eine gemeinsame Rechtsgrundlage innerhalb des Bündnisses gegeben war.
Neben dem Handel diente die Hanse auch dem Schutz der Schiffe vor Piraterie und zur Verteidigung im Kriegsfall.
Am bekanntesten ist wohl die Geschichte des legendären Piraten Klaus Störtebecker, einem der Anführer der Vitalienbrüder, die im späten Mittelalter die Nord- und Ostsee befuhren und Handelsschiffe überfielen. Dies taten sie mitunter im Namen von Herrschern, die auf diese Weise politische Interessen
durchsetzen wollten, wie z.B. im Konflikt zwischen Dänemark und Mecklenburg. Egal, ob legitimiert oder nicht, für die Hanse stand fest: Jeder, der ein Schiff kaperte, war ein Pirat und wurde zum Tode verurteilt.
Der Verteidigungsfall in Kriegszeiten trat z.B. im Hansisch-Englischen Krieg ein, einem Wirtschaftskrieg, bei dem es um den Handel im Ostseeraum ging, von dem die Engländer auch profitieren wollten.
Gehandelt wurde mit Waren wie Heringen, Getreide, Salz, Honig, Wachs und Pelzen.
Außerdem konnte die Hanse Privilegien aushandeln, die anderen Kaufleuten verwehrt blieben, z.B. Steuerbefreiungen oder exklusive Handelsabkommen.
Auch kulturell hat die Hanse den Ostseeraum miteinander verbunden. In der Architektur ist besonders die Backsteingotik hervorzuheben, deren große Kirchen die Silhouetten vieler Ostseestädte prägen.
Werke von Künstlern wie dem Lübecker Maler und Bildhauer Bernt Notke finden sich im gesamten Ostseeraum. Sein Totentanz in der Lübecker Marienkirche wurde im Krieg 1942 zerstört, aber in der Nikolaikirche in Reval (heute Tallinn) ist ein ähnlicher Totentanz von ihm zu sehen. Neben ihm ist der Künstler Hermen Rode zu erwähnen, dessen Altäre z.B. in Stockholm oder ebenfalls in der Nikolaikirche in Reval zu sehen sind.
Lübeck wurde zum Zentrum des Buchdrucks. 1488 wurde dort mit dem Missale Aboense das erste für Finnland gedruckte Buch hergestellt.
Auch wenn Stockholm keine Hansestadt war, so gab es dort eine große deutsche Gemeinde, die im 16. Jahrhundert die Tyska Kyrkan (Deutsche Kirche) baute, die die hanseatischen Handelsbeziehungen zwischen Deutschland und Schweden widerspiegelt. Diese Kirche ist eine der größten Stockholms, prägt die Stadtsilhouette und ist voller deutscher Inschriften in Kirchenfenstern und Malereien. Nebenan in der Altstadt von Stockholm gab es ein Viertel, das als "Deutsches Viertel" bekannt ist. Hier lebten und arbeiteten im späten Mittelalter deutsche Kaufleute und Handwerker, die einen bedeutenden Einfluss auf den Handel und die Wirtschaft der Stadt hatten.
Neben den mehr als 200 Hansestädten, sind vor allem die vier großen Kontore in Bergen (Norwegen), London (England), Brügge (Flandern) und Novgorod (Russland) hervorzuheben - Handelsposten und Niederlassungen, die von der Hanse betrieben wurden und als Zentren für den Handel und Stützpunkte für Hansekaufleute dienten, um ihre wirtschaftlichen Interessen zu verfolgen und den Handel mit lokalen Waren zu fördern. Sie waren darüber hinaus Treffpunkt für Handelsgeschäfte und Verhandlungen, Herbergen für Kaufleute, Lagermöglichkeiten usw.
Die westlichste Niederlassung war das Kontor in London, im Osten reichte die Hanse bis Novgorod. Novgorod war aber nicht nur eine Stadt, sondern eine Republik, die bis zum Ural und an die Barentsee reichte.
(Weiter geht's mit den vier Niederlassungen der Hanse in London, Brügge, Bergen und Novgorod. Das hat viel mit der Hanse zu tun, aber weniger mit Lübeck. Wenn du keine Lust darauf hast und es direkt mit Lübeck weitergehen soll, klick hier.)
Die Kontore der Hanse
Bergen, Tyske Bryggen
Vom 1343 gegründeten Kontor in Bergen, dem Hanseviertel Tyske Bryggen (Deutsche Landungsbrücke), ist von allen vier hanseatischen Kontoren am meisten erhalten. Bunte, giebelständige Holzhäuser säumen fast das gesamte nordöstliche Ufer der Bucht von Bergen. Nach Stadtbränden etc. stehen heute noch 60 Häuser, die zum Weltkulturerbe gehören. Seit dem Zweiten Weltkrieg wird das Viertel nur noch Bryggen genannt, da man durch die Kriegserfahrung nichts mehr mit Deutschland zu tun haben wollte.
Die Holzhäuser in Bryggen, dem ehemaligen Handelskontor in Bergen, Quelle: Wikipedia, Gerd A.T. Mueller
London, Stalhof
Das Londoner Kontor, der sogenannte Stalhof entstand aus der 1175 gegründeten Handelsniederlassung Kölner Kauflaute an der Themse, der sogenannten Guildhall. Die Kölner handelten dort hauptsächlich mit Rheinwein. Die Gildhall wurde deutlich vergrößert nach dem Hansisch-Englischen Krieg (1469-1474), den England verloren hatte. Grund für den Krieg waren englische Begehrlichkeiten, die der hanseatische Ostseehandel geweckt hatte, so dass englische Handelsschiffe in die Ostsee eindrangen, aber von Schiffen der Hanse abgefangen und beschlagnahmt wurden. Das Kontor in London, das bisher nur aus der Guildhall bestand, wurde vergrößert. Das danach auf 7000 qm angewachsene Gelände lag direkt an der Themse, dort wo sich heute der Bahnhof Cannon Street befindet.
Der Stalhof zu London, Quelle: Wikipedia
Berühmtes Gemälde von Hans Holbein dem Jüngeren: Der Kaufmann Georg Gisze in seinem Londoner Kontor, 1532, Gemäldegalerie Berlin, Quelle: Wikipedia
Brügge, Osterlingenhuis
1252/53 erhielten Kaufleute aus Lübeck, Hamburg, Dortmund Soest, Köln und anderen Städten Privilegien in Brügge. Die Stadt war mit bis zu 1000 hanseatischen Kaufleuten die größte Niederlassung im Ausland, so dass es dort kein geschlossenes Gelände gab, auf dem sie wohnten. Durch den sozialen Kontakt der Hanseaten zur einheimischen Bevölkerung
unterscheidet sich Brügge von den anderen Kontoren. Da es kein eigenes Gebäude gab, traf man sich im Refektorium (Speisesaal) des Karmeliterklosters. Später wurde das Haus der Osterlinge am Oosterlingenplein gebaut, das als Lagerhaus, Übernachtungsmöglichkeit für Kaufleute diente und so etwas wie eine auswärtige Handelsniederlassung mit konsularischen Befugnissen war.
Von dem Gebäude gibt es heute nicht mehr viel zu sehen. An der Torenbrug, Osterlingenplein, Ecke Golden-Handrei ist ein übrig gebliebener Teil des Hauses erhalten, der aber sein historisch mittelalterliches Erscheinungsbild mit Ecktürmen und Zinnen verloren hat. Heute ist es ein kleines Hotel. Man nannte die hanseatischen Kaufleute Osterlinge, weil sie alle aus Städten östlich von Brügge kamen.
Das Archiv des Brügger Kontors ist vollständig erhalten und befindet sich heute im Stadtarchiv in Köln.
Novgorod, Peterhof
Novgorod war die östlichste aller hanseatischen Niederlassungen, sozusagen das Ende der hanseatischen Welt. Die Stadt war nur über die Flüsse Newa und Wolchow erreichbar, da sie nicht am Meer lag. St. Petersburg an der Newamündung, das erst im 18. Jahrhhundert gegründet wurde, gab es zu dieser Zeit noch gar nicht.
Nowgorod war aber nicht nur eine Art Außenposten, sondern als Hauptstadt der Republik Novgorod, die sich von der Ostsee bis zum Ural zog, von großem Handelsinteresse. An diesem riesigen russischen Territorium hatten vor den Hanseaten schon die Gotländer Interesse und errichteten dort eine gotländsche Handelsniederlassung. Die Hanseaten hatten die Gotländer verdrängt und bauten sich dort eine Art Stadt in der Stadt, umschlossen von einem Palisadenzaun mit nur einem Tor, das nachts verriegelt wurde. Benannt wurde die Niederlassung nach der Kirche St. Peter, dem einzigen Steinbau in der Siedlung, in den man sich bei Gefahr zurückziehen konnte. Die Produkte aus Russland waren urtümlich verglichen mit jenen aus Brügge und London. Tücher aus London, Spitzen aus Flandern gegen Felle, Wachs, Salz und Honig aus Russland.
1494 wurde das Kontor von Zar Iwan III. geschlossen und zerstört. Dieser hatte Russland von der Goldenen Horde, den Mongolen, befreit und Russland unter der Führung des Großherzogtums Moskau geeint, was 1478 das Ende der Republik Novgorod bedeutete, die im Großherzogtum Moskau aufging.
Lübeck - de hoofdstad van de Hanze
Lübeck is van buitengewoon belang onder alle Hanzesteden, zodat de stad het hoofd van de Hanze wordt genoemd.
Er was geen echte hoofdstad met een centrale zetel voor het netwerk van Hanzesteden, dat niet erg hiërarchisch was georganiseerd, maar het economische belang en de status van Lübeck als keizerlijke stad gaven het de politieke ruimte om de rol van pionier permanent op zich te nemen. In 1226 vaardigde keizer Friedrich II Lübeck uit met de Reichsfreiheitsbrief (Reichsfreiheitsbrief), waardoor Lübeck aan geen andere heerser dan de koning onderworpen was.
De Hanzedagen en de Hanzezaal
De alliantie had een zaal nodig voor haar conferenties, de Hanzedagen. De Hanzedagen , waar de vertegenwoordigers van de steden samenkwamen en onderhandelden, beslisten en belangen afdwongen, vormden het belangrijkste orgaan en besluitvormingsorgaan van de Hanzesteden._cc781905-5cde-3194-bb3b .bb3b -136bad5cf58d_
Deze Hanzedagen vonden plaats tussen 1356 en 1669, de meeste in de Hanzezaal van het stadhuis van Lübeck, een speciaal voor de Hanzetijd ingerichte bestuurskamer.
De zaal bestaat niet meer, hij werd in 1818, 400 jaar na zijn oprichting, verwijderd om er kantoren te vestigen. Het bevond zich in het hoofdgebouw van het gemeentehuis. Als u vandaag voor de hoofdingang van het gebouw aan de Breite Straße staat, ziet u de 14 ramen op de eerste verdieping, achter waar de Hanzezaal was gevestigd.
Hanzezaal op de bovenverdieping van het stadhuis van Lübeck rond 1817/18; Tekening door EC Krüger, Archief van de Hanzestad Lübeck
Voor de verbouwing in 1818 werd een tekening gemaakt, het enige overgebleven beeld van de Hanzezaal.
Der Saal war schlicht eingerichtet. Die Vertreter der Hansestädte saßen nicht an einem Tisch, sondern an den Wänden, auf hufeisenartig angeordnetem Gestühl, ähnlich wie im Chor einer Kirche. Oberhalb der Wände verlief ein gemalter Fries mit den beiden Wappen der Stadt, einerseits dem Reichsadler, dem Symbol für Reichsfreiheit und dem lübischen Schild in den Farben Silber und Rot.
Die Farben Rot und Silber finden sich in allen Wappen der Städte wieder, die zum Hansebund gehörten.
De zaal was eenvoudig ingericht. De vertegenwoordigers van de Hanzesteden zaten niet aan een tafel, maar tegen de muren, op banken die waren ingericht als een hoefijzer, vergelijkbaar met een koor in een kerk. Boven de muren liep een beschilderde fries met de twee stadswapens, enerzijds de keizerlijke adelaar, het symbool van de keizerlijke vrijheid, en het Lübeck-schild in de kleuren zilver en rood.
Overigens zijn de kleuren rood en zilver terug te vinden in alle wapenschilden van de steden die tot de Hanze behoorden.
In het Europese Hansemuseum aan de Untertrave zie je replica's van de stoelen en de muurschilderingen. Daar krijg je een goede indruk van de Hanzedagen.
De Lubische stadswet
Lübeck werd opgericht en er waren kooplieden uit Soest in Westfalen bij betrokken.
De allereerste stadswet in de middeleeuwen is de stadswet van Soest, die op een koeienhuid is geschreven. Het werd gemaakt rond het jaar 1225.
Deze koeienhuid is niet geheel onbelangrijk: Het is niet alleen de allereerste stadswet, maar vormde ook de basis voor de stadswet van Lübeck, de hoofdstad van het Hanzeverbond, ontwikkeld in 1160.
De oudste stadsrechten van Duitsland, de stadsrechten van Soest uit ca. 1225, op een koeienhuid
De Luebische stadswet van 1294, die voortkwam uit de stadswet van Soest.
Heinrich de Leeuw verleende Lübeck in 1160 het privilege van stadsrechten van Soest. Uit de stadsrechten van Soest ontwikkelde zich de zogenaamde Lübische wet, waarin Westfaalse en Holsteinse rechtsbegrippen vloeiden. Het zeerecht van de Gotland-coöperatie, dat teruggaat tot de Vikingen, werd ook opgenomen in de Luebische wet.
( Meer over Soest staat op de pagina over de Westfaalse Hellweg, klik hier .
Er staat meer over Heinrich de Leeuw op de pagina over Braunschweig en Wolfenbüttel, klik hier .)
Deze Lübische wet verspreidde zich via de machtspositie van Lübeck en de Hanze in het Oostzeegebied en werd overgenomen door alle handelstakken en stadsstichtingen die ontstonden tijdens de Ostsiedlung. Het werd geïmplementeerd in meer dan 100 steden en is volgens de stadswet van Magdeburg de belangrijkste in het Heilige Roomse Rijk of in het Duitse Rijk en was geldig tot 1900, toen het werd aangenomen door het Burgerlijk Wetboek.
Overigens leidden de opkomst van het Luebische recht uit het stadsrecht van Soest en de vestiging van Lübeck met hulp van Soest-kooplieden tot de nauwe band tussen het Oostzeegebied en Westfalen. Soest was natuurlijk een belangrijke Hanzestad, wat ook te herkennen is aan het feit dat het stadswapen de kleuren rood en wit bevat, de kleuren die alle Hanzesteden in hun wapenschilden hebben.
De zouthandel -
de chauffeurs van Stecknitz en het zout van Lüneburger
Lübeck was het zoutknooppunt voor de overzeese handel. Het noorden en noordoosten van Europa waren zo zoutarm dat er zout uit de zoutziederij van Lüneburger moest worden geïmporteerd. Hiervoor moest het zout eerst van Lüneburg naar Lübeck worden getransporteerd, wat aanvankelijk via de Alte Salzstraße gebeurde, maar later, in 1398, liet de stad Lübeck een kanaal bouwen, het zogenaamde Stecknitzkanaal, waarop 7,5 tonnen zout konden per boot vervoerd worden. De route is tegenwoordig kort, maar het duurde toen 2-3 weken. Het kanaal was klein, meer een beekje en de boten hadden een zeer geringe diepgang, slechts ongeveer 40 centimeter.
Een bijzonder beroep hebben de Stecknitz-chauffeurs ontwikkeld en waarvan de sporen nog steeds aanwezig zijn in Lübeck.
Het inmiddels gerenoveerde Stecknitzfahrer-Amtshaus bevindt zich in het Stecknitzfahrerviertel (de zogenaamde Malerwinkel) aan de Obertrave onder de kathedraal met het exacte adres Hartengrube 25.
De oude zoutopslagfaciliteiten in Lübeck zijn ook nog te zien. U bevindt zich pal naast de Holstenpoort.
Die alten Salzspeicher direkt neben dem Holstentor
De Malerwinkel aan de Obertrave, wijk van de Stecknitz-chauffeurs
Blick von der Obertravebrücke "Liebesbrücke" zur St. Petri-Kirche und Marienkirche
An der Obertrave
An der Obertrave
Auf den Fotos oben sieht man das Viertel der Stecknitzfahrer. Es liegt zwischen dem Dom am Mühlendamm und der Trave. Die Stecknitz-Fahrer konnten durch ihre Tätigkeit sozial aufsteigen, denn das Amt war so etwas wie eine Interessengemeinschaft in Form einer Gilde. Ihren Wohlstand kann man daran ablesen, dass sie der Lübecker Marienkirche 1422 den Maria-Magdalena-Altar schenkten. Aber damit nicht genug, denn sie spendeten auch für die Ausstattungen der sieben Kirchen der am Stecknitzkanal gelegenen Ortschaften Krummesse, Berkenthin, Nusse, Mölln, Siebeneichen, Witzeeze, Büchen und Lauenburg. In Mölln kann man z.B. im Chorgestühl der St.-Nicolai-Kirche eine Inschrift der Stecknitzfahrer sowie das geschnitzte Wappen der Gilde sehen.
Das Wappen der Stecknitzfahrer
De chauffeurs waren blijkbaar in staat om met hun werk voor sociale vooruitgang te zorgen, want het bureau was zoiets als een belangenvereniging in de vorm van een gilde. Je kunt hun welvaart ook zien in het feit dat ze in 1422 het Maria Magdalena Altaar schonken aan de Marienkirche in Lübeck, naar hun beschermheilige Maria Magdalena. Maar dat is niet alles, want ze schonken in totaal zeven kanaalkerken in Krummesse, Berkenthin, Nusse, Mölln, Siebeneichen, Witzeeze, Büchen en Lauenburg. In Mölln zie je bijvoorbeeld een inscriptie van de Stecknitz-chauffeurs en het gebeeldhouwde wapen van het gilde in de koorstoelen van de St. Nikolaikerk.
Toen de spoorlijn sneller en gemakkelijker te verplaatsen werd, was het kanaal niet langer nodig. Later werd het Elbe-Lübeckkanaal parallel daaraan gebouwd, deels ook langs de route, dat nu geschikt is voor grotere binnenvaartschepen.
In 1845 werd door een decreet van de regering van Lübeck zowel het gilde van het zouttransport als dat van de Stecknitz-chauffeurs opgeheven.
De Stecknitz-reis werd stopgezet in 1898, precies 500 jaar nadat het begon in 1398. Vanaf dat moment bestond het ‘kantoor van de Stecknitz-chauffeurs’ niet meer. Maar de schippers, die door de eeuwen heen aan elkaar waren gegroeid, bleven bij elkaar. Met financiële hulp konden ze grotere schepen bouwen en varen sindsdien over de Elbe. loopt als het officiële leven van de Stecknitz-chauffeurs. Nieuwe opnames komen bijna uitsluitend uit de gelederen van hun eigen families. Deze bijna familiekring van Lübeck-rivierbootlieden (tegenwoordig worden ze binnenvaartschippers genoemd) is tot op de dag van vandaag bewaard gebleven. jaarlijkse festival, de Kringelhöge, wordt nog steeds gaande, de bijeenkomst begint met een dienst in de kathedraal in het Nederduits, waarna er een viering is, waarbij elk iets te eten brengt, plus een bruin bier gebrouwen uit tinnen mokken speciaal voor de gelegenheid Tabak met pijpen met lange mondstukken is een gewoonte om te roken die alleen met een stuk hout kan worden aangestoken rf. Het is een mannenvereniging, vrouwen worden pas tegen de avond toegelaten.
De rederij
Am anderen Ende der Stadt, am Heiligen-Geist-Hospital liegt die Schiffergesellschaft. Am besten geht man an der Trave entlang und biegt nach ca. 1,5 Kilometern rechts in die Straße Engelsgrube ein. Dieser Straße folgt man bis zur Breiten Straße. Dort liegt direkt an der Ecke die Schiffergesellschaft.
Die Schiffergesellschaft, traditionsreiches Lokal in der Nähe des Heiligen-Geist-Hospitals
Die Schiffergesellschaft von innen. An den Backen der Gelage, den langen Bänken geschnitzte und farbig gefasste Wappen früherer Schifffahrtskompanien
Op eerste kerstdag 1401 stichtten kooplieden, schippers en scheepslieden uit Lübeck een broederschap om degenen te helpen en te troosten die op zee de kost moesten verdienen, ter ere van God en de patroonheilige van alle zeevarenden, Sint Nicolaas. Het is de oudste schippersorganisatie uit Lübeck die op schrift is gesteld. In 1535 bereikte de Reformatie Lübeck en ontbonden alle broederschappen. De schippers kochten het vergaderhuis en noemden hun bondgenootschap Schiffergesellschaft. Ze breidden de grote zaal uit om samen te eten en te vieren en zetten de feesten (zo heten de banken gemaakt van scheepsplanken) weer binnen. Aan de achterzijde van het gebouw werden in stalletjes kleine woningen ingericht. Behoeftige weduwen en wezen van zeevarenden zouden hier bescherming en hulp moeten vinden - dit is nog steeds het geval. In het hoofdgebouw is sinds het midden van de 19e eeuw een restaurant gevestigd: de Schiffergesellschaft.
Lübeck Rotspon
De Rotspon, een Franse rode wijn, is een echt kind van de Hanze. Het is ontstaan toen Hansekoggen in de 13e eeuw naar de Franse Atlantische kust kwam om daar hun goederen af te leveren. Om ervoor te zorgen dat de schepen niet leeg terugkwamen, werden jonge Bordeauxwijnen in houten vaten van Frans eikenhout als ballast aan boord genomen. Aangekomen op de Trave na een lange zeereis, werden deze wijnen opgeslagen in de gewelfde kelders van de handelshuizen van Lübeck en zorgvuldig bewaakt totdat ze volledig op fles waren gerijpt. De wijn kreeg zijn bijzondere noot door de zeereis en de daaropvolgende opslag in het zeeklimaat.
Natuurlijk wilden we de oudste wijnwinkel van Lübeck bezoeken, Carl Tesdorpf , opgericht in 1678. We gingen naar Mengstrasse 64, waar de wijnwinkel zou moeten zijn, en vonden een gesloten winkel. Nadat we aanbelden, ging er een raam open op een bovenverdieping en riep een meneer dat hij zou komen antwoorden, maar hij had zijn tijd nodig vanwege zijn leeftijd. We wachtten. De meneer die ons opende was de laatste Tesdorpf die de wijnwinkel runde, die in mei 2019 gesloten was, een paar weken voordat we naar L beck kwamen. Het pand was navenant leeg, maar we waren nog steeds gefascineerd door de glimmende stenen vloer van grote stenen platen waarover de goederen door de eeuwen heen waren gerold, de hoge traliewerkvensters, het schilderij van de oprichter van Weinhaus en later burgemeester van Lübeck, Peter Hinrich Tesdorpf , die eruitzag als een barokke prins (foto hieronder, Von Bjoertvedt - Eigenes Werk, CC BY-SA 4.0) en natuurlijk waren we onder de indruk van de oude Tesdorpf die voor ons stond, die veel interessante dingen te vertellen had .
Na 341 jaar kwam er in mei een einde aan de traditie van het wijnhuis. Hierdoor voelden we ons depressief en vroegen we ons af hoeveel tradities en culturen door de huidige economie worden weggemaaid. De Rotspon uit Lübeck met de naam Tesdorpf bestaat nog steeds, maar alleen online. Maar men drinkt zo'n wijn altijd met het besef van de traditie, die weer verbonden is met de baksteenhandel in de oude stad, het besef van de eeuwen, de relatie tussen de Tesdorpfs en de familie Mann, de vermelding van de Tesdorpfer Rotspons in Thomas Mann's roman Buddenbrooks, enz. Het zal een generatie of twee duren en dat zal allemaal worden vergeten. Jammer.
In Mengstraße zijn er nog twee dingen die onlosmakelijk met Lübeck verbonden zijn: het Buddenbrookhaus , waar een tentoonstelling over het leven en werk van de dichter te zien is. Het restaurant Schabbelhaus bevindt zich aan de Mengstraße 48-50. een plek vol traditie, eigenlijk een museum met een uitgebreide functie.
Van Melle Wine House
Het wijnhuis Melle werd pas in 1853 opgericht, maar het is daar dat mensen verkopen, adviseren en proeven. Hier vonden we wat we zochten en konden we ons souvenir, de Rotspon, krijgen en tegelijkertijd een levendige wijnhandel ervaren die overeenkwam met onze ideeën van een traditioneel Lübeck-huis.
Op de foto hierboven zie je de gang in het Melle wijnhuis. Het huis is een typisch Lübecker huis, het heeft een gevel, staat aan een belangrijke straat en heeft een hoge begane grond en meerdere verdiepingen lager voor opslag van goederen. De hal heeft hoge ramen aan de straatkant en terug naar de binnenplaats. Het was een multifunctionele ruimte, er werden goederen afgeleverd, er werd in gewerkt, maar je kon er ook in vertegenwoordigen, zodat vloerdelen vaak versierd werden met schilderijen. In latere eeuwen werden uitgebreide gravures op panelen toegevoegd en werden de trappen representatiever. Aan de zijkant was altijd de zogenaamde Dorne, een kleine, verwarmde kamer die door glazen ruiten van de hal was gescheiden, zoals je op de foto hiernaast kunt zien. Op de voorgrond is een touw te zien, onderdeel van een lier die de goederenlift van het huis is. De lasten werden naar binnen getrokken door luiken in de vloeren, die dienovereenkomstig konden worden geopend, het touw liep over een groot wiel op zolder.
Beter bekend, omdat ze van buitenaf zichtbaar zijn, zijn liftsystemen in steden als Amsterdam of Tübingen, etc., waar een balk uit de gevel van het huis steekt, waarop de lasten aan de gevel werden opgetrokken, de zogenaamde lotter-systemen, maar in Lübeck werd dit in plaats daarvan in de gang gevonden.
Mensen woonden in een bijgebouw dat in de binnenplaats was gebouwd, in Lübeck wordt dit een zijvleugel genoemd. Er was een balzaal voor het gezin en slaapkamers.
Nogmaals, er wordt verwezen naar het Schabbelhaus , waar je woondecoraties in Lübeck kunt studeren,
Lübecker marsepein
Legenden zijn vaak verstrengeld met marsepein, en er wordt vaak gezegd dat hongersnood leidde tot de uitvinding ervan. Dienovereenkomstig beweren veel steden dat marsepein in hen is uitgevonden. De naam "Lübeck Marsepein" wordt nu beschermd door de EU en heeft niets te maken met de samenstelling, maar met de plaats van herkomst.
De fabrikant Niederegger is de bekendste. en werd in 1806 opgericht door Johann Georg Niederegger uit Ulm.
Gangen van Lübeck
Door de beperkte ruimte op het eiland waarop de oude stad van Lübeck ligt, was er in de middeleeuwen een gebrek aan woonruimte, waardoor de ruimte achter de grote huizen aan de straat werd bebouwd met kleine huizen die er vaak maar één hadden. kamer. Daar woonden bedienden of zeelieden. Om daar te komen werden gangen gecreëerd die door de straatwoningen naar achteren leidden. Verschillende van deze passages zijn nog steeds bewaard gebleven. Alleen in die delen van de stad die niet door de oorlog zijn verwoest, maar dat is niet zo weinig. Je vindt ze vooral in het noordelijke deel rond de Engelsgrube, vlakbij de Schiffergesellschaft, maar ook in het zuidelijke deel rond de kathedraal, waar ze starten vanaf de straat Hartengrube of in het westelijke deel aan de Glockengießerstraße. Ze zijn openbare ruimte, ook al lijken ze erg privé. Je moet als toerist niet in de huizen kijken of daar op de banken en stoelen van de bewoners zitten.
Ein typischer Durchgang durch eines der großen Vorderhäuser an der Straße. Die Durchgänge waren eng, aber immer laut Stadtverordnung so bemessen, dass ein Sarg hindurch passte.
Mölln en Ratzeburg
Wismar
Scharbeutz
Niendorf, Timmendorf Strand
