UMGEBUNGSENTDECKER
REIS IMPRESSIES VAN EEN LIEFDE VAN KUNST EN GESCHIEDENIS
en mijn ervaringen als leraar in China
Hunsrück -
op het spoor van de serie "Heimat"
De serie Heimat vertelt de verhalen van de bewoners van het fictieve Hunsrückdorp Schabbach in de periode van het einde van de Eerste Wereldoorlog tot de jaren vijftig. De focus ligt op het leven van de mensen in dit afgelegen gebied, hun persoonlijke gebeurtenissen, die zijn beïnvloed door de hedendaagse geschiedenis, hoewel de grote gebeurtenissen ver weg plaatsvinden en pas langzaam en verzwakt merkbaar worden in de Hunsrück. Het pretentieloze wordt monumentaal, de verhoudingen van wat belangrijk is zijn anders dan in onze tijd. Zo is de introductie van telefoontechniek met de bijbehorende telegraafpalen net zo goed een onderwerp als de aanleg van de Hunsrückhöhenstrasse. Dit alles is in zwart-wit opgenomen, de vertelling is traag en men vraagt zich af waarom de serie zo succesvol was. 15 miljoen mensen zagen Heimat toen het voor het eerst werd uitgezonden in Duitsland. In Engeland werd het een cultserie, over het algemeen was het een internationale Succes.
De eerste keer dat ik het zag, verloor ik mijn interesse - ik vond het allemaal te langdradig, te banaal, maar interessant genoeg stond wat ik had gezien in mijn geheugen gegrift en bleven de beelden in mijn hoofd, bijvoorbeeld hoe Maria Simon en haar schoonzus law keek de film "La Habanera" in de bioscoop en bracht de rest van de avond thuis door met proberen het kapsel van Zarah Leander na te bootsen of hoe Martina uit Berlijn haar voormalige baas Lucie wil bezoeken en tijdens het rijden op een bouwplaats belandt naar de Hunsrück omdat de Hunsrückhöhenstrasse nog steeds in aanbouw is, hoewel deze al lang als voltooide weg op de kaart vanuit Berlijn is gemarkeerd. "Ze zijn verder in Berlijn dan wij", roept een van de arbeiders lachend naar zijn collega's na het bekijken van Martina's kaart. Om de bouwvakkers te bedanken voor het bevrijden van Martina van de bouwplaats, biedt ze aan om Saksische quark peulen te bakken voor alle mannen - details die in het geheugen blijven - of wanneer de jonge Paul terugkomt uit WOI, loopt hij over de heuvel gaat tot het dorp verschijnt in de verte voor hem, wanneer hij eindelijk, in het dorp aangekomen, de smidse van zijn vader binnengaat zonder te groeten pakt de hamer en gaat aan het werk, totdat op een gegeven moment na een paar minuten de vader de hamer laat vallen, opkijkt en zegt gewoon: "Godzijdank", terwijl de moeder, die inmiddels met een schort en een hoofddoek naar de voordeur was gestapt, rustig en kalm tegen zichzelf zegt: "Paul is terug."
Het ziet er archaïsch, ruw en broos uit - als figuren ruw uit hout gesneden, zoals de Hunsrück, die met zijn eenvoudige onvruchtbaarheid veel van mensen vraagt.
Deze ruwheid is al duidelijk in de intro. De belettering Heimat staat monumentaal in het landschap, de herfstwolken zijn grijs en donker over hen, snel voortgedreven door de huilende wind, plus de beklijvende muziek van Nikos Mamangakis, de ritmisch eentonige hamers. Het lijkt hard en zwaar, maar uiteindelijk kent de serie helemaal geen somberheid, het roept eerder een moeilijk te vatten melancholie op kan. Misschien omdat veel ervan onherroepelijk is verdwenen?
De personages worden zo vertrouwd dat je denkt ze persoonlijk te kennen en hun lot lijkt te zijn verteld door familieleden, ze zijn zo alledaags en pretentieloos. Er zijn soortgelijke verhalen die je zelf als kind hoorde toen de oude mensen vertelden over het verleden.
Zoals ik al zei, het kostte me twee pogingen. Decennia later, bij de tweede poging, greep het me en de kracht van dit effect leidde ertoe Ik besloot om naar de plaatsen te gaan waar de serie werd gemaakt.
Laufersweiler
We hadden hier ons hotel geboekt en lieten de avond vervliegen met een gezellig biertje. Het is er contemplatief, bijna dorpsachtig. Na een goede nachtrust hebben de hanen ons wakker gemaakt.
De volgende ochtend hebben we Lauferseiler bekeken voordat we naar Morbach gingen, de plaats waar Edgar Reitz, de maker van de serie, opgroeide. In het huis van zijn ouders is nu Café Heimat ingericht. Helaas was het vanwege de corona gesloten. Het café is ook een museum, met grootformaat foto's uit de serie aan de muur. U kunt er ook geïllustreerde boeken, boeken en souvenirs kopen.
Edgar Reitz und sein Co-Autor Peter Steinbach trugen die Geschehnisse der Serie aus eigenen Erinnerungen sowie Zeitungsartikeln zusammen und ergänzten sie durch Erzählungen der Dorfbewohner von Woppenroth, die sie im Gasthaus von Rudi und Marga Molz interviewten, wo Reitz und Steinbach während ihrer Recherchen logierten. Fiktionales und Dokumentarisches wurden auf diese Weise miteinander verwoben.
Die Figuren der Serie wurden teilweise von Laiendarstellern gespielt, die Reitz bewusst auswählte, um auch durch deren Mundart, das Hunsrückische, eine höhere Authentizität zu erreichen.
De Heimat-serie wordt op de markt gebracht voor het toerisme in de regio, de toeristen komen uit vele landen, de borden op de locaties zijn netjes, meertalig en gefinancierd met middelen van de Europese Unie. De serie werd opgenomen in het Federaal Archief. De bezoekers komen tot aan Brazilië, wat terug te voeren is op het deel van de serie "The Other Homeland", die zich afspeelt in de 19e eeuw en gaat over de emigratie van de Hunsrückers naar Zuid-Amerika. Braziliaanse toeristen worden met de bus de Hunsrück in gereden en, zoals de bewoners trots melden, worden ze weggeblazen van enthousiasme.
De Hunsrückers identificeren zich goed met de serie.
Je voelt je een beetje voyeuristisch als je door de plaatsen dwaalt, alles bekijkt, foto's maakt, enz. Maar de mensen van Hunsrück zijn eraan gewend en verdragen het niet alleen, ze reageren met openheid en vertellen over de omstandigheden tijdens de opnames .
Hieronder staat het huis van Maria Schirmer, ook Marie Goot belde om te zien. Het huis is een van de belangrijkste filmlocaties van het eerste deel van de serie, waarin Maria Simon, de schoondochter van Marie Goot, haar hele leven blijft en een aantal streken van het lot moet ondergaan.
Voor het huis, op de foto rechts, zie je de smederij onder de roodbruine balken.
Nadat Edgar Reitz drie delen van de serie had geschoten en vanaf het einde van de Eerste Wereldoorlog tot hereniging was gekomen, besloot hij in de 19e eeuw te emigreren. Het vierde en laatste project in deze reeks vindt daarom plaats vóór de drie delen die later plaatsvinden. Het huis van De Simon-familie is opnieuw ontworpen voor de serie, zoals te zien is op de onderstaande afbeelding.
De traagheid van de gebeurtenissen in de 19e eeuw is misschien wel een van de belangrijkste kenmerken van dit deel. Mensen moesten in deze tijd geduld hebben. Geduld in afwachting van een brief uit Zuid-Amerika die al 13 maanden onderweg is, geduld in afwachting van het einde van een winter die maar niet wil eindigen, zodat men eindelijk kan gaan boeren enz.
Die Langsamkeit der Geschehnisse im 19. Jahrhundert ist vielleicht eines der Hauptmerkmale dieses Teils. Menschen mussten in dieser Zeit Geduld haben. Geduld beim Warten auf einen Brief aus Südamerika, der 13 Monate unterwegs ist, Geduld beim Warten auf das Ende eines langen, harten Winters, der kein Ende nehmen will, damit man endlich mit der Feldwirtschaft anfangen kann usw.
Terwijl we door het land reden waar de serie werd opgenomen, passeerden we ineens dit decor. Het is de ingang van de oude kerk Schabbach uit de 19e eeuw. Deze achtergrond stond daar gewoon op een parkeerplaats.
Het Günderode-huis
De Middenrijn bij Oberwesel speelt een rol in het derde seizoen "Kroniek van een keerpunt", want Hermann en zijn partner vervullen daar een droom boven het Rijndal en renoveren het huis Günderode volledig om daar te gaan wonen en een toevluchtsoord in hun leven te vinden vindt plaats op de podia en in de concertzalen van de wereld.
Het derde deel van de Serie lijkt een beetje op een Duitse "dynastie". De rust van het eerste seizoen "A German Chronicle" is verdwenen. Vermoedelijk weerspiegelt dit de ontwikkeling van de samenleving. Persoonlijk vond ik het eerste deel beter met zijn focus op de plaats en de traagheid van het leven gedurende deze tijd.
